سرمایهگذاری جایگزین
در هفت بوم لکا، سرمایهگذاری جایگزین به دستهای از داراییهای مالی اطلاق میشود که خارج از حوزه داراییهای سنتی مانند سهام، صکوک و وجه نقد قرار دارند. این نوع سرمایهگذاری شامل ابزارها و نهادهایی همچون تأمین مالی جمعی، سرمایهگذاری خصوصی، سرمایهگذاری جسورانه، ابزارهای مشتقه، صندوق املاک و مستغلات، صندوق زمین و ساختمان و صندوق یا شرکت پروژه است.
در سالهای اخیر این حوزه رشد قابلتوجهی داشته و ابزارهای مالی نوینی معرفی شدهاند. اصلیترین مخاطبان این شیوه، اشخاص حقوقی، نهادهای سرمایهگذاری و سرمایهگذاران حقیقی با سرمایههای بالا هستند. از آنجا که سرمایهگذاری جایگزین معمولاً ریسک بیشتری دارد، جذابیت آن بیشتر برای افرادی است که دید میانمدت و بلندمدت دارند.
ویژگی مهم این دسته آن است که همبستگی کمتری با داراییهای سنتی دارد؛ به همین دلیل بسیاری از صندوقهای بزرگ، از جمله صندوقهای بازنشستگی، بخشی از سرمایه خود را برای تنوعبخشی سبد در این ابزارها سرمایهگذاری میکنند.
تأمین مالی جمعی
در این روش، منابع مالی از طریق مبالغ کوچک اما گستردهای که تعداد زیادی از افراد میپردازند جمعآوری میشود. معمولاً این فرآیند از طریق فراخوان عمومی و بیشتر در بستر اینترنت صورت میگیرد. تأمین مالی جمعی امکان دسترسی کارآفرینان، هنرمندان یا صاحبان طرحها به سرمایه را فراهم میکند و حمایت مردمی طیف وسیعی از پروژهها را به همراه دارد؛ از فعالیتهای خیریه گرفته تا استارتاپها، تولیدات فرهنگی، فناوری و حتی پروژههای شهری.
این مدل به چهار دسته اصلی تقسیم میشود:
مبتنی بر کمک مالی (اغلب برای امور عامالمنفعه)،
مبتنی بر پاداش (اهدای محصول یا خدمتی به عنوان پاداش)،
مبتنی بر بدهی (مشابه وام)،
مبتنی بر سهام (مشارکت سرمایهگذاران در مالکیت).
سرمایهگذاری خصوصی
صندوق سرمایهگذاری خصوصی منابع مالی را از سرمایهگذاران گردآوری کرده و در شرکتهای خارج از بورس از طریق خرید سهام یا مشارکت به کار میگیرد. این صندوقها معمولاً در قالب مشارکت محدود با سرمایه ثابت فعالیت میکنند و توسط شرکتهای تخصصی مدیریت میشوند. هدف اصلی آنها اجرای استراتژیهای رشد، تملک یا سرمایهگذاریهای با ریسک بالا اما بازدهی قابلتوجه است.
سرمایهگذاری جسورانه
صندوقهای جسورانه یا «ونچر کپیتال» سرمایه افراد را جمعآوری کرده و در شرکتهای نوپا با ظرفیت رشد سریع سرمایهگذاری میکنند. این صندوقها علاوه بر بازده مالی، به توسعه کارآفرینی، ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی نیز کمک میکنند. تمرکز اصلی آنها روی استارتاپها و پروژههای نوآورانه یا فناورانه است که پتانسیل بالایی برای تجاریسازی دارند.
مشتقات مالی
ابزارهای مشتقه قراردادهایی هستند که ارزش آنها بر اساس یک دارایی پایه (مانند سهام یا کالا) تعیین میشود. این ابزارها بدون دارایی پایه ارزشی ندارند و نمونههای شناختهشده آنها قراردادهای آتی و اختیار معامله است. هدف اصلی استفاده از مشتقات، مدیریت ریسک یا بهرهبرداری از تغییرات قیمتی داراییهاست.
صندوق املاک و مستغلات
این صندوقها به سرمایهگذاران امکان میدهند بدون خرید مستقیم ملک، از درآمدهای حاصل از اجاره یا فروش آن بهرهمند شوند. داراییهای تحت مدیریت شامل ساختمانهای مسکونی، هتلها، مراکز درمانی، اداری، تجاری و حتی انبارها میشود.
صندوق زمین و ساختمان
در این نوع صندوقها، سرمایههای کوچک و بزرگ افراد جمعآوری شده و در ساخت پروژههای ساختمانی اعم از تجاری، مسکونی یا اداری به کار گرفته میشود. سود حاصل از پروژه میان سرمایهگذاران تقسیم میشود. یکی از مهمترین مزایا، حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم بازار زمین و ساختمان است.
صندوق یا شرکت پروژه
این صندوقها پس از بررسی تخصصی طرحهای مختلف، پروژهای مشخص را انتخاب کرده و سرمایه موردنیاز آن را تأمین میکنند. وجوه سرمایهگذاران صرف اجرای پروژه میشود و بازگشت سرمایه به توانایی پروژه در ایجاد درآمد و مدیریت ریسکهای مرتبط وابسته است.